पुस्कर भट्ट
कंञ्चनपुर,०६ माघ ।डा.रेणुका ‘सोलु’को उपन्यास वजारमा आएको छ । शनिवार प्रज्ञा भवन कमलादीमा पुस्तकको विमोचन गरिएको हो । नेपाली समाजको लैंगिक विभेदलाई मुख्य आधार बनाएर लेखिएको चिराकमा सुदुरपश्चिम नेपालको भुगोल, समाज र संस्कृतीलाई चित्रण गरिएको छ । महिला हिंसाका घटना अशिक्षित र विपन्न परिवारमा मात्रै नभई शिक्षित र सम्पन्न परिवारमा पनि विकराल छ भन्ने तथ्यलाई लेखकले पुस्तकमा उतारेका छन् । विमोचन कार्यक्रममा बोल्दै समालोचक प्रा.डा.लक्ष्मण गौतमले पुस्तकको बलियो पक्ष नै शिक्षित परिवार भित्रको महिला हिंसाको उजागर भएको टिप्पणी गरे । पढाईमा समेत तेज उपन्यासकी मुल पात्र तुलसी कसरी लैंगिक विभेदका कारण पारिवारिक तनावमा पर्छिन् र समानताको अधिकारको लडाईमा चिराक बनेर उभिन्छीन् भन्ने सन्देश पुस्तकले दिन्छ ।

यौन मनोविज्ञान, पुरुष प्रधान समाज र मानसिकताले जगडीएको समाजका खराब पक्षलाई पुस्तकमा पृथक रुपमा समेटिएका कारण पुस्तकको लोकप्रियता बढ्ने समालोचक साहित्यकार गिता केशरीले बताईन् । यस्तै अर्का समालोचक प्रा.डा.ज्ञानु पाण्डेले नारी र पुरुष समाजका समान हैसियतका पात्र भएकाले उनीहरुको अधिकार र स्वतन्त्रता पनि बराबरी हुनु पर्ने बताए । त्यसका लागि साहित्यक कृति मार्फत लेखकले न्याय गरेको उनकोे टिप्पणी छ । अर्की साहित्यकार मायाँ ठकुरीले ‘चिराक’ विमोचनकै दिनबाट लोकप्रियताको बाटोमा हिडीसकेको धारण ब्याक्त गरिन् । पश्चीमेली भाषा संस्कृतीलाई दुरुस्तै पुस्तकमा समेटिनु असाधारण भएको उनको भानाई छ ।

लेखक ‘सोलु’ले उपन्यासमा साहित्यक फुर्काहरुलाई कम महत्व दिँदै समाजको वास्तविक चित्र जस्ताको त्यस्तै ल्याउन झर्रा शब्दहरुलाई बढि प्रयोग गरिएको बताए । सगरमाथा प्रतिभा प्रतिष्ठानले प्रकाशन गरेको २ सय ४० पेजको चिराकको वितरक ऐरावती प्रकाशनले गरेको छ । लेखक रेणुका ‘सोलु’को यो दोस्रो उपन्यास हो । यस अघि उनको उपन्यास ‘भिरमह’ बजारमा आएको छ ।  उनका ‘गुलाफ फूल्न खोज्दा’ आत्म संस्मरण, ‘अस्तीत्वको खोजी’ कथासंग्रह, ‘उपन्यासकार विपीका नारी पात्रमा निती चेतना’ समालोचना लगायत १२ वटा कृती प्रकाशित छन् ।