कञ्चनपुर, १८ मंसिर 

जिल्ला मालपोत कार्यालय कञ्चनपुरका कर्मचारीहरुले घुस लिन नपाएपछि सेवाग्राहीलाई सताउने गरेको पुष्टि भएको छ । यसको प्रमाण बाहिर आएको छ ।

कञ्चनपुरको महाकाली नगरपालिका-१ चाँदनीका राजु लुहार तीन दिनदेखि मालपोत कार्यालय कञ्चनपुरमा फाईल बोकेर धाउँदैछन् । उनी बैंकबाट ऋण लिनका लागि जग्गा रोक्काको कामले तीन दिनदेखि मालपोत कार्यालय धाउँदैछन् । 

आफुसंग रहेका कागजात लिएर लगातार मालपोत कार्यालय धाउँदा समेत उनको काम भएको छैन् । मालपोतका कर्मचारीले यो व्यक्ति जमिन रोक्का लागि आउँदैछ, पक्कै पनि पैशाको कारोबार गर्न लागेको थाहा पाएर उनीबाट केही रकम झडाउनका लागि उनको काम भन्दा पनि अनेकन बहाना गरिरहेका छन् । ‘म तीनदिनदेखि मालपोत कार्यालयमा जमिन रोक्का लागि धाईरहेको छु, ‘उनले भने, ‘कहिले केही बहाना कहिले केही बहाना गरेर दिन काटिदिन्छन ।’ 

अनेकन बहाना गरेर कर्मचारीले कामै नगरिदिएको उनको गुनासो छ । ‘कहिले यो तपाईको यो छैन, भन्छन, कहिले सो छैन, भन्छन, मलाई त हैरान गरिसक्यो, ‘उनले भने, ‘अब यो ऋण लिनुभन्दा यस्तै छोड्नुबेस होला ।’ कर्मचारीले घुमाउरो तरिकाबाट घुस मागेको र नदिएपछि आफ्नो काम नभएको उनको ठहर छ । ‘म भन्दा पछि आएका सेवाग्राहीसंग कर्मचारीले साँठगाठ गरेर उनको कागज खोजिदिए, तर मेरो खोजिदिएका छैनन, ‘उनले भने, ‘यसबाट मैले के बुझे भने घुस दिनेको काम हुने नदिनेलाई कर्मचारीले अनेकन बहानामा सताउने गर्दा रहेछन् ।’ 

मालपोतका कर्मचारीले राजु जस्तै अर्का सेवाग्राही महाकाली नगरपालिका ९ दोधाराकी पार्वती राना मगरलाई पनि सताएका रहेछन् । उनको जग्गा फुवुवा गर्नुपर्ने काम छ , उनलाई दुईदिनदेखि कर्मचारीले पखपख भन्दै रोकिरहेका छन् । ‘कहिले यो कोठामा जाँउ भन्छन, त्यहाँ कर्मचारी भेटिएपनि फाईल खोजेजस्तो गर्ने तर, नखोदिने, ‘उनले भनिन, ‘कहिले पठाएको कोठामा कर्मचारी नभेटिने समस्याले दुईदिनदेखि लगातार कार्यालय धाईरहेकी छु ।’ कहिले दस्तखत छुट्यो भन्ने यो गराएर ल्याउँदा अर्को बहाना गराएर काम नगरिदिएको उनको दुखेसो छ । 

उनीहरुजस्तै अर्का सेवाग्राही भीमदत्त नगरपालिका १८ गोबरैयाका निर्मला चन्दले पनि भोकिरहेकी छिन् । घुस नदिएपछि उनको फाईलमा कर्मचारीले नागरिकता नम्बर नै बिगारिदिए । ‘मेरो नागरिकतामा भएको नम्बर लालपुर्जामा राखिदिएन, ‘उनले भनिन, ‘नागरिकतामा भएको नम्बर फरम पारिदियो, यस्तो मालपोतका कर्मचारीको लार्पबाहीले हामी हैरान भएका छौँ ।’ 

बेदकोट नगरपालिका ७ भुडाका हेमराज चटौतले आफ्नै नक्साको प्रतिलिपी माग्दा कर्मचारीले बहाना गरेको बताएका छन् । ‘मैले मेरै नक्साको प्रतिलिपी मागे, कहिले हाकिम छैन, भन्ने आदि बहाना बनाएका छन, ‘उनले भने, ‘मालपोतका कर्मचारी सेवा भन्दा पनि सेवाग्राहीलाई सताउने गरेका छन, त्यो के का लागि होला ?’ आफै जान्नुहोस ।’ 

कामका लागि कार्यालय पुगेका सेवाग्राहीलाई कर्मचारीले घुस नदिएपछि काम नगरिदिएको सेवाग्राहीको गुनासो छ । भीमदत्त नगरपालिका १९ बाँगफाँटाका सेवाग्राही गणेश जोशीले घुस नदिदा काम नगर्ने कर्मचारीको प्रवृति अझै नरोकिएको बताए । ‘एक हातबाट घुस देउ अर्कोहातबाट काम गराउनुको विकल्प छैन, ‘उनले भने, ‘घुस रकम संकलन गरेर आपसमा वितरण गर्दछ ।’ फसेपनि एक जना फसोस भनेर यस्तो प्रपञ्च रचेर कर्मचारीले सेवाग्राहीबाट घुस लिएरै छाड्ने उनको दावि छ । घुस नदिएपछि उक्त सेवाग्राहीको कामै नहुने उनको भनाई छ । रु.सयदेखि कामको प्रकृति हेरेर घुस लेनदेन हुने उनले आरोप लगाए । यसरी दिनप्रतिदिन मालपोतमा सेवाग्राहीको गुनासो, खुलेयाम घुस लिने र घुस नदिनेलाई सताउँदा समेत अधिकारको दुरुपयोगका लागि कार्यरत अख्तियार दुरुपयोग अनुसन्धान आयोग चुप लागेको छ । अख्तियार दुरुपयोग अनुसन्धान आयोगको कार्यालय र मालपोत कार्यालयको दुरी झण्डै ५ सय मिटर दुरीमा रहेपनि अख्तियारले ध्यान नदिएको हो, वा मालपोतका कर्मचारीको ढिलासुस्ती हाकाहाकी घुस लिन छुट दिएको विषयमा अन्यौलता छाएको छ । पहिला जिल्लाभरी एकमात्रै मालपोत कार्यालय रहेको थियो, अहिले दक्षिणी क्षेत्रका सेवाग्राहीका लागि बेलौरीमा पनि मालपोत कार्यालय छ, तै पनि कर्मचारीले सेवाग्राहीको काम नगरिदिदा मालपोत कार्यालय महेन्द्रनगरमा भिडभाड नै हुन्छ । 

कतिपय कर्मचारी हाजिर लगाउँन मात्रै आउने गरेको कर्मचारी स्रोत बताउँछन, कार्यालय प्रमुख खेम चौधरी विदामा हुँदा मालपोत कार्यालय जसरी अभिभावक गुमाएको सानो बालक जस्तो टुहुरो हुन्छ, ठिक त्यस्तै भएको कर्मचारी स्रोत बताउँछन् । 

कार्यालय प्रमुख चौधरी भएपछि अटेरी गर्ने, काम नगर्ने र उनलाई नटेर्ने कर्मचारी पनि छन, यस्तै कर्मचारीबाट सेवाग्राहीमा सुस्तता आएको कर्मचारी स्रोतको भनाई छ । कार्यालय प्रमुख नहुँदा घुस्याहा कर्मचारीलाई मालामाल भएको उनले बताए । 

घुस नदिएपछि कर्मचारीले सेवाग्राहीको काम नगरिदिएको गुनासो आएको बेला मालपोत कार्यालयले भने कसैबाट पनि घुस नदिएको दावि गरेको छ । मालपोत अधिकृत अशोक भण्डारीले कुनैपनि सेवाग्राहीबाट घुस लिने काम नहुने बताए । ‘कुन कर्मचारीले सेवाग्राहीबाट घुस लियो, मेरो जानकारीमा छैन, ‘उनले भने, ‘घुसलिने कर्मचारी भेटिएर कार्बाही हुन्छ ।’ उनका अनुसार अनलाईन प्रणालीबाट काम गर्नुपर्ने, नेट, ईन्टरनेट र सर्बरका कारण ढिलाई भएको छ । दक्ष कर्मचारी स्रोत साधान अभावका कारण समस्या आएपनि घुस लिएको भन्ने निराधार आरोप भएको दावि गरे । ‘कामको चाप बढि छ, ‘उनले भने, ‘हामीसंग पुरानै स्रोत साधन भएकाले काम गर्न समस्या भएको हो ।’ केही मालपोतका कर्मचारीले आफ्नो गैर कानुनी काम र सोचे अनुसार काम नहुँदा मालपोतका कर्मचारीमाथी खनिने बताए । सर्वसाधारणले पनि कर्मचारीले जति राम्रो सेवा दिएको दावि गरेपनि घुस भन्ने विषयले बिगारेको दावि गर्छन् ।