काठमाडौं । २०७२ सालमा आएको लोकतान्त्रिक संविधानको वार्षिकोत्सव मनाउने दिन नजिकिँदै आइरहेको बेलामा प्रमुख राजनीतिक दलहरुबीच भने तीव्र ध्रुविकरण बढेको छ । सरकारले असोज ३ गते संविधान दिवस भव्यताका साथ मनाउने तयारी गरे पनि सत्तारुढ समाजवादी पार्टीले सो दिवस नमनाउने घोषणा गरिसकेको छ । उता संविधान ल्याउनका लागि भूमिका खेल्ने दलहरुकै बीचमा पनि अहिले विवाद उत्कर्षमा छ ।

सरकार र सत्तारुढ पार्टी भने सरकारका कामकाजको आलोचनालाई ‘गणतन्त्र खतरामा पर्‍यो’ भन्ने चर्चा गर्दै हिँडेको अवस्था देखिएको छ ।  केही दिनअघि प्रमुख प्रतिपक्षी दल नेपाली कांग्रेसको  नेपालगञ्जको कार्यक्रममा सत्तापक्षबाट आक्रमण हुँदा सो पार्टीका बाँके जिल्ला सभापतिकै हात भाँचिएको थियो । 
यही विषयलाई लिएर कांग्रेसले संसद् अवरुद्ध गरेको छ । दलहरुबीचमा सहमति भएर संसद् सूचारु हुन लागेका बेला नेकपाका एकजना सांसदले कांग्रेसले आन्दोलन गरेमा आफूहरु पनि चुप लागेर नबस्ने चेतावनी दिएपछि संसद्को कामकारबाही अघि बढ्न सकेन ।

नेकपाका सांसद नन्दलाल रोकायाले यस्तो चेतावनी दिएपछि सोमबार बसेको प्रतिनिधिसभा बैठक अवरुद्ध भएको थियो ।

दलहरुबीच किन यस्तो धु्रवीकरण बढेको होला ? नेपाली कांग्रेसका नेता डा. शेखर कोइरालाले बाह्रखरीसँगको कुराकानीमा भने,‘‘सरकार र सत्तारुढ पार्टीका तर्फबाट अहिले गणतन्त्र खतरामा पर्‍यो भन्न थालिएको छ । गणतन्त्र खतरामा परेको विप्लब समूहको आन्दोलन वा पूर्वराजाका गतिविधिले नभएर सरकार र सत्तारुढ दलका गतिविधिका कारणले हो । ’’

उनले अगाडि भने,‘‘प्रमुख प्रतिपक्षी दलले शान्तिपूर्ण कार्यक्रम गर्दा पार्टीका जिल्ला सभापतिसमेत रहेकी ७० वर्ष पुगेकी बृद्धा महिलाको हात सत्तामा रहनेहरुबाटै भाँचिन्छ भने त्यसलाई के भन्ने ? लोकतन्त्रलाई कस्तो बनाउन लागेको भन्ने ? अझ उहाँहरु आक्रमणमा संलग्न वडाध्यक्षविरुद्ध किटानी जाहेरी गर्न पनि नदिने यस्तो पनि हुन्छ ?’’

उनले नेकपाका अध्यक्ष पुष्पकमल दाहाल प्रचण्डले सोमबार दिएको एउटा अभिव्यक्तिप्रति पनि आपत्ति जनाए । दाहालले अहिलेको व्यवस्था विरोधीहरुको प्रतिकार गर्न कार्यकर्तालाई एक कार्यक्रममा आग्रह गरेका थिए । डा. कोइरालाले भने,‘‘आफूहरु सत्तामा रहेर नसच्चिने अनि प्रतिकार गर्न पञ्चायतकालमा मण्डलेलाई निर्देशन दिइएजस्तो गर्ने ?’’

उनले नेपालगञ्ज आक्रमणमा संलग्न खजुरा गाउँपालिका वडा नं १ का वडाध्यक्ष सुमन मल्लविरुद्ध किटानी जाहेरी लिइए संसदको अवरोध खुल्नेसमेत जनाए । ‘‘हाम्रो पार्टीका तर्फबाट प्रधानमन्त्री केपी शर्मा ओलीलाई समेत भेटेर भनिसकेका छौं । उहाँले कुराकानीमा नरम कुरा गर्नुहुन्छ । तर काम भइरहेको छैन । ’’

शान्तिपूर्ण रुपमा कार्यक्रम गर्न पाउनु लोकतन्त्रको अधिकार भएको जनाउँदै उनले भने,‘‘हामी राणादेखि राजासम्म लडेर आएको पार्टीका कार्यकर्ता हौं । अब अहिले ओली वा प्रचण्डले तर्साउन खोजेकै भरमा तर्सिने कुरै आउँदैन ।’’

सरकारका गतिविधिहरु एकदलीय निरंकुशतातर्फ अघि बढिरहेको उल्लेख गर्दै प्रेसमाथि लगाउन लागिएको अंकुश र संवैधानिक निकायहरुलाई सरकार मातहतमा ल्याउने गरी चालिएका कदम आपत्तिजनक रहेको समेत उनले जनाए ।

उता नेकपा संसदीय दलका उपनेता सुवास नेम्वाङ्गले संसदको अवरोधको घटना चाँडै फुक्ने चरणमा रहेको जनाउँदै सत्तामा रहेको दलले संविधान नमान्ने बारेमा भइरहेका गतिविधिका बारेमा भने आफूलाई जानकारी नभएको बताए ।

‘‘केही दिनअघि इलाम गएर आएपछि म बिरामी परेकोले केही दिन आराम गरिरहेको छु । त्यसैले सक्रियतापूर्वक काममा लाग्न पाएको छैन,’’ नेम्वाङ्गले भने । 

नेपालगञ्ज घटनाको विरोधमा प्रमुख प्रतिपक्षी दलले केही दिन अघिदेखि संसद् अवरोध गरेका कारण संसदको बैठक असोज १ गते सम्मका लागि स्थगित भएको छ । 

उता संविधान नमान्ने भन्ने सत्तारुढ दल समाजवादी पार्टीले सोमबार जारी गरेको वक्तव्यमा भनिएको थियो,‘‘ २०७२ सालको विद्यमान संविधान त्रुटिपूर्ण एवं अपूर्ण रहेकाले संविधान जारी भएको दिनको खुसियालीमा दीपावली पनि नगर्ने र विरोधको रूपमा कालो दिन दुवै नममाउने र त्यस्ता कार्यक्रममा सहभागी नहुने समाजवादी पार्टीको केन्द्रीय कार्यकारिणी समितिको बैठकले निर्णय गरेको छ । ’’

संविधान मान्नेबीचकै तिक्ततापूर्ण सम्बन्ध तथा अर्कातर्फ संविधान नमान्नेहरुका गतिविधि अहिलेको अवस्थामा पेचिलो अवस्थामा देखिएका छन् । 

डा. कोइरालाले भने,‘‘सरकारमै रहेर संविधान मान्दिन भन्नेलाई सरकारले के गर्छ त्यो उसले जान्ने कुरा हो ।’’

उता संविधानको पहिलादेखि नै विरोध गर्दै आएका राजपाका नेता अनिलकुमार झाले संविधान ल्याइएको असोज ३ गतेको दिनमा आफूहरुले विरोध कार्यक्रम गर्ने तय भएको जनाए । बाह्रखरीसँग कुरा गर्दै उनले संविधान संशोधनका लागि आफूहरुले प्रधानमन्त्रीसम्मलाई भेटेर कुरा राखेको र संसदमा पनि भन्ने काम भइरहे पनि सुनुवाई नभएको गुनासो गरे ।

उनको भनाई थियो, ‘‘हामीले आफ्नो पकड भएका क्षेत्रमा संविधानको विरोध गर्ने कार्यक्रम तय गरेका छौं । कार्यकर्ताहरुले मन नपराएर यसलाई कालो दिनको रुपमा बुझेका छन् । त्यसैले उहाँहरुले सोहीअनुसार कालो दिवस मनाउन सक्नुहुनेछ ।’’