• डा. रणबहादुर रावल
  केन्द्रीय सदस्य (प्रदेश) उम्मेद्बार (देउवा समहबाट)

इतिहास नपढ्ने मूर्ख हो । इतिहासबाट शिक्षा नलिने महामूर्ख हो । काङ्ग्रेसले इतिहास बारम्बार पढेको छ, त्यसैले ऊ मूर्ख हैन, तर बारम्बार इतिहास दोहोरिँदा पनि शिक्षा नलिएको हुँदा ऊ महामूर्ख अवश्य हो । काङ्ग्रेसले पार्टीभित्रका घात प्रतिघात पढेको छ । विभाजन व्यहोरेको छ । विजय पराजय भोगेको छ । सत्ताको गुलियो स्वाददेखि प्रतिपक्षमा बस्दाको तितो स्वादको अनुभव गरेको छ । काङ्ग्रेसले खाँट्टी काङ्ग्रेसदेखि चैते काङ्ग्रेस चिनेको छ । तीनपुस्ते काङ्ग्रेसदेखि टुरिस्ट काङ्ग्रेससम्म र काङ्ग्रेसबाट लिनु जति फाइदा लिएर उसैलाई सराप्दै हिँड्ने काङ्ग्रेससमेत चिनेको छ तर काङ्ग्रेसले तनदेखि लागेका, मनदेखि लागेका र धनका खातिर लागेकालाई भने त्यति चिनेको छैन । यो तेस्रो श्रेणीका काङ्ग्रेसबाट काङ्ग्रेस उँभो लाग्दैन । तिनलाई काङ्ग्रेसले चिन्नै पर्ने हुन्छ ।

नेपाली काङ्ग्रेससँग लामो अनुभव छ । राणाशासनको अन्त्यका लागि हतियार उठाएको अनुभव छ । पञ्चायती व्यवस्थाको अन्त्यका लागि दोस्रो पटक हतियार उठाएको अनुभव छ । सत्याग्रहको अनुभव छ । दुई दुई वटा जन आन्दोलनको नेतृत्व लिएको अनुभव छ । जनमत सङ्ग्रहमा झण्डै झण्डै विजय हासिल गरिसकेको काङ्ग्रेसलाई हठात पराजित गराइएको अनुभव छ । संसदीय व्यवस्था मुर्दावाद भन्दै सत्ता कब्जाको मृगतृष्णा बोकेर जङ्कल पसेको जमातलाई संसदीय राजनीतिमै ल्याई दीक्षित गरेको अनुभव छ । झापा आन्दोलनका नाममा वर्गशत्रु सफाया अभियानमा लागेकालाई प्रजातन्त्रमै समाहित गरेको अनुभव छ । झन्डै दुईतिहाई सरकारलाई सत्ताबाट झारेर । फुटपापमा पु¥याएको ताजा अनुभव छ । यत्रो इतिहास बोकेको काङ्ग्रेसले १३ औं महाधिवेशन समयमै गर्न नंसकी वामपन्थी दलसँग अन्तरिम संविधान संशोधन गरी म्याद थपि पाऊँ भन्दै ताजा गरेको याचना र त्यो याचना गरेको समेत अस्विकृत भएको इतिहास त झनै ताजै छ ।

१४ औं महाधिवेशन समेत भण्डै त्यस्तै स्थितिबाट गुज्रियो । यस्ता नेतृत्व देख्दा काङ्ग्रेसी कार्यकर्ता लज्जित भएका छन तर पनि काङ्ग्रेसी नेताहरू लाज मान्दैनन् । यि दुई घटनामा तत्कालीन र वर्तमान पार्टी सभापति मात्रै दोषी हुन् कि समग्र नेतृत्व ? समयले जवाफ मागेको छ तर नेतृत्व मौन छ ।आँटे त सकिँदो रहेछ त । तेह्रौ महाधिवेशनपछि नेपाल विद्यार्थी सङ्घ, तरुणदल, महिला सङ्घ सबैको अधिवेशन शान्तिपूर्ण रूपमा सफल हुन सक्यो भने त्यस अघि किन तिनका अधिवेशन बारम्बार स्थगित हुन्थे ? सबैका मनमा उठ्ने प्रश्न हो यो । त्यहाँ जरुर तिगडमको खेल थियो । अधिवेशन नै नगरी टीका प्रथाबाट अध्यक्ष खान पाइने भएपछि किन चाहियो अधिवेशन ? नेपाल विद्यार्थी सङ्घ माथि विगतमा मातृ पार्टी नेपाली काङ्ग्रेसबाट निकै हस्तक्षेप भएको रहेछ भन्ने कुरा घाम जत्तिकै छर्लङ्क भयो ।

त्यस्तो हस्तक्षेप भविष्यमा नहोस् भन्ने कामना गरौं । काङ्ग्रेस निर्माणको स्कुल भनेको ने.वि. संघ र तरुणदल नै हुन् । ती शिथिल भए भने काङ्ग्रेस कमजोर बन्नेछ । काङ्ग्रेस समयको गतिमा चल्न सिकोस् । सिक्दैन भने असान्दर्भिक हुँदै जानेछ । युवापुस्ताले त भन्न थालिसकेको छ–“काङ्ग्रेस अब किन चाहियो ? पुराना गाथा सुन्दै भ्रष्टाचारको लाइसेन्स दिन ?”” यो निराशाले काङ्ग्रेसलाई भलो गर्दैन ।